JU Zavod “Komanski most” pruža uslugu smještaja odraslim licima sa invaliditetom i poremećajima iz autističnog spektra. Usluga podrazumijeva osiguranje adekvatnih stambenih i materijalnih uslova boravka, ishranu i dostupnost zdravstvenih usluga, održavanje lične higijene i higijene prostora kao i sigurno okruženje. U cilju razvoja i očuvanja potencijala korisnika te njihovog kontinuiranog osnaživanja i pripreme za samostalan život u otvorenoj zajednici, a u skladu sa procijenjenim stepenima podrške, sprovodi se radno-okupaciono i radno angažovanje te organizuje učešće u kulturnim, zabavnim i sportskim aktivnostima. Ukupni smještajni kapaciteti podrazumijevaju 120 mjesta, i to 68 u muškom, i 52 u ženskom paviljonu.
JU Zavod “Komanski most” počeo je sa radom 12. novembra 1976. godine kao “Javna ustanova za smještaj djece i omladine ometene u razvoju” i pravni je sljedbenik “Specijalnog zavoda za djecu i omladinu”. Zavod je prva ustanova ovog tipa u Crnoj Gori, i još uvijek je jedina ustanova koja pruža uslugu smještaja za odrasla lica sa invaliditetom (umjerene, teže i teške intelektualne teškoće i poremećaji iz autističnog spektra). Od samog nastanka Zavod su pratili brojni izazovi, kako po pitanju organizacije i finansiranja, tako i u odnosu na otvorenost društva, te razumijevanje i prihvatanje korisnika usluge od strane šire zajednice.
Početno uređenje podrazumijevalo je sprovođenje aktivnosti zbrinjavanja lica sa invaliditetom, pružanje zdravstvene zaštite, vaspitanje i obrazovanje te radno osposobljavanje. Postepeno se broj djece smanjivao, tako da je Zavod prerastao u ustanovu za zbrinjavanje isključivo punoljetnih osoba sa ozbiljnim ograničenjima u socijalnom funkcionisanju zbog intelektualnih teškoća, ili drugih kombinovanih smetnji u razvoju. Tako je vremenom i djelatnost vaspitanja i obrazovanja ograničavana te finalno zamijenjena radno-okupacionim tretmanima za odrasle osobe.
Djelatnost Zavoda, u skladu sa Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti i Odlukom o organizovanju JU Zavod Komanski most, obuhvata:
• pružanje usluge smještaja odraslim licima sa invaliditetom,
• pružanje usluga podrške za život u zajednici,
• pružanje savjetodavno-terapijskih i socijalno-edukativnih usluga,
• pružanje stručne podrške za pružaoce usluge porodični smještaj,
• radno – okupaciono angažovanje i učešće u kulturnim i zabavnim aktivnostima, u skladu sa sposobnostima,
• zdravstvenu zaštitu.
Prijem korisnika vrši se preko nadležnih centara za socijalni rad. Sa centrima za socijalni rad, posredstvom nadležnih voditelja slučaja, održava se tijesna saradnja i nakon prijema korisnika, prvenstveno kroz izradu i praćenje realizacije individualnih planova rada, kao i izvještavanja i interne evaluacije kvaliteta usluge.
Usluga smještaja pruža se korisnicima kojima je neophodna zaštita i podrška za život u bezbjednom okruženju, kao i podrška za održavanje ili unapređenje kvaliteta života. U skladu sa Pravilnikom o bližim uslovima za pružanje i korišćenje, normativima i minimalnim standardima usluge smještaja odraslih i starih lica, usluga smještaja podrazumijeva obezbjeđivanje adekvatnih materijalnih i stambenih uslova za boravak, ishranu i zdrvstvene usluge, održavanje lične higijene i higijene prostora, obezbjeđivanje sigurnog okruženja te rad na razvoju potencijala i osnaživanju korisnika.
Poslednjih godina Zavod je aktivno usmjeren ka sprovođenju procesa transformacije te postepenom okretanju ka uslugama u otvorenoj zajednici. Sa tim u vezi, otpočeto je sa pripremom korisnika u prelaznoj stambenoj jedinici formiranoj u okviru projekta “Institucionalna transformacija JU Zavod ”Komanski most” – Razvoj usluge stanovanja uz podršku”.
Aktivnosti u neposrednom radu usmjerene su ka stalnom osnaživanju i jačanju postojećih kapaciteta korisnika. Radno-okupaciona terapija sprovodi se od strane stručnih radnika zaposlenih u Zavodu (defektolog, socijalni radnici, psiholozi) kroz neposredni kontakt i rad sa korisnicima. Radno-okupaciona terapija predstavlja sastavni dio dnevnog ritma dana i podrazumijeva brojne aktivnosti koje za cilj imaju poboljšanje psihičkog i fizičkog statusa korisnika. Tretman podrazumijeva niz kreativnih, rekreativnih i edukativnih radionica koje kod korisnika podstiču očuvanje steknutih radnih navika i vještina, kao i razvoj novih. U okviru grupe, na nivou ponašanja, radno-okupacioni tretman dovodi do jačanja odnosa, podstiče međusobnu komunikaciju te djeluje na poboljšanje raspoloženja a prevenciju neprilagođenih ponašanja. Aktivnosti se sprovode u grupama, koje se prvenstveno formiraju na osnovu procijenjenog potrebnog stepena podrške korisnika. Organizuje se veliki broj radionica, a u najvećem broju likovne, kreativne, muzičke, kulinarske i sportske.
Podstiče se i učešće u različitim kulturno-zabavnim aktivnostima u cilju kvalitetnog provođenja slobodnog vremena. Tako se veoma često organizuju razne proslave, koncerti, predstave, radionice.. Na mjesečnom nivou proslavljaju se rođendani korisnika i organizuju proslave svih vjerskih i državnih praznika. Takođe, organizuju se i posjete kulturnim dešavanjima, izložbama, šetnje, posjete vjerskim objektima…Za korisnike se organizuju i sedmodnevni odlasci na ljetovanje u odmaralištu u Bečićima, i zimovanje na Ivanovim koritima.
Zdravstvene usluge kao i njega za vrijeme bolesti obezbjeđuju se u skladu sa propisima o zdravstvenoj zaštiti i zdravstvenom osiguranju uz 24-časovno prisustvo medicinskog osoblja u ustanovi. Registracijom Zdravstvene ambulante od strane Ministarstva zdravlja od 2022. godine, rad u okviru ove službe značajno je unaprijeđen i pojednostavljen, a sama usluga umnogome poboljšana.
Zavod korisnicima aktivno pruža podršku u ostvarivanju kontakata sa porodicom i drugim važnim licima. Posjete korisnicima su dozvoljenje tokom cijele nedelje, a realizuju se u skladu sa dnevnim ritmom korisnika u posebnoj prostoriji. Takođe, porodice izvode korisnike u kraće šetnje, a moguće je organizovati i jednodnevne ili višednevne posjete porodicama. Odražava se kontinuirana saradnja sa roditeljima i starateljima korisnica, organima starateljstva i drugim organima i ustanovama socijalne i dječje zaštite, u skladu sa potrebama.
Otvoreni smo za saradnju sa svim organima, ustanovama i organizacijama kako na državnom tako i na međunarodnim nivou koje mogu dati svoj doprinos da se na brži i efikasniji način realizuju mnoge programske aktivnosti, a čiji je krajnji cilj ostvarivanje interesa osoba s invaliditetom i obezbjeđivanje uslova za njihovo puno i aktivno učestvovanje u svim oblastima društvenog života, na ravnopravnoj osnovi.